| Yürürken sağa sola dikkat eden biriyseniz Türkçe ve Kürtçenin yanında Bilboardlarda, afişlerde Siirt Arapçasıyla yazılan ifadeler dikkatinizi çekmiştir. Bayram kutlama mesajları, seçim afişleri, ramazan ayı ile ilgili tebrik mesajları, barış süreci ile ilgili ifadeler… |
Dikkatli ve başarılı bir gazeteci olduğuna inandığım Siirt Birlik Gazetesinin genel yayın yönetmeni Diya YARAYAN’ın da dikkatini çekmiş olacak ki son günlerde revaçta olan seçim afişleri ile ilgili eleştiri içeren bir yorum habere yer vermiş 4 Şubat 2014 tarihli gazetesinde. Haberde bir siyasi partimizin parti ve seçim çalışmalarıyla ilgili Türkçe ve Kürtçenin yanında yazılan Arapça ifadeler eleştiriliyordu. Adalet ve Kalkınma Partisi ile Barış ve Demokrasi Partisinin seçim afiş ve broşürlerinde yer verdikleri Arapça ifadelerin yanlışlarla dolu olduğundan söz edilerek Siirtli Arapların bu ifadelere çok şaşıracaklarından dem vuruluyor. Elbette herkes şaşırmak, eleştirmek veya beğenip takdir etmek konularında özgürdür. Siirt Birlik Gazetesi de şaşırmış olacak ki Siirtli Arapların da şaşıracaklarına dair peşin bir hükme varmış. Ben ise bu peşin hükme oldukça şaşırdım.
Neden mi?
Bir kere içi yanlışlıklarla dolu bile olsa Siirt Arapçası yazılan ifadelerin günlük hayatımızda karşımıza çıkması Siirtli Arapların gurur duyacağı bir husustur. Ben şahsen gurur duydum.
Siirt Arapçasıyla yazılan ifadelerin yanlışlıklar içermesi aslında şaşılacak bir durum değil belki üzüntü duyulacak bir husustur, çünkü yüzyıllardır sadece konuşulan ve son yarım yüzyıldır konuşma konusunda da ihmal edilen Siirt Arapçası, yapısı itibarıyla ciddi bir hasara uğramıştır. Günlük konuşmalarda artık yarısından fazlası Türkçe kelimeler hatta kelime grupları içeren Siirt Arapçasının bitkisel hayata girmek üzere olduğunu kimse inkar edemez. Şimdiye kadar alfabesi oluşturulmayan Siirt Arapçasının yazılmaya çalışılırken bazı yanlışlıkları içermesine neden şaşıralım ki?
Yazılarımı takip edenler yakından bileceklerdir. Bendeniz yaklaşık bir yıldan beri çalışmalarımı Siirt Arapçası üzerinde yoğunlaştırdım. Siirt Arapçasının karşı karşıya kaldığı yok olma tehlikesine dikkat çekmek üzere Siirt Arapçasını Kurtarmak adlı kitabım yayınlandı. Yayınlanan kitabımı maddi imkan bulup binlerce adet bastırarak Siirtlilere ulaştıramadığım için kendimi başarısız addediyorum. Şimdilerde ise kapsamlı bir Siirt Arapçası-Türkçe sözlüğü üzerinde çalışmam devam etmektedir. Bir aksilik olmazsa haziran ayı içerisinde bu kitabı da Siirtli hemşerilerimin hizmetine ve beğenisine sunacağım.
Siirt Arapçası ile ilgili yapmakta olduğum çalışmalarım önüme bazı sonuçlar çıkarmıştır. Bu sonuçlardan biri de şu: Siirt’te yüzyıllar boyunca okur yazar olan az miktarda Siirtli yaşamıştır. Okuryazar olanlar da ya resmi dil olan Osmanlıca’yı ya da medreselerde fasih Arapçayı yazı dili olarak kullanmışlardır. Anlayacağınız geçmişte de Siirt Arapçasını yazma konusunda ciddi ihmallerimiz olmuştur. Yaptığım araştırma ve incelemeler sonucunda Siirt Arapçası ile ilgili herhangi yazılı bir metne ulaşamadım. Bu şartlarda Siirt Arapçasıyla bazı şeyleri yazmaya başlamak takdir edersiniz ki kolay bir şey olmasa gerek. Ayrıca yapılacak yazı çalışmalarının da eksiksiz ve yanlışlardan uzak olması düşünülemez.
Siirt Arapçasının yazımı ile ilgili bir başka handikap ise çağımızda Siirt Arapçası ile karşılanamayan modern kelimelerin varlığı. Örnek vermek gerekirse; yaklaşım, sivil toplum, örgüt, lider,parti içi demokrasi, demokratik toplum,seçim,aday,uzlaşma,süreç,milli eğitim ,belediyecilik,sömürge,kanaat önderleri,kaliteli,özgün gibi daha yüzlerce yaygın kavramları karşılayacak bir yapıda olmayan Siirt Arapçası ile güncel konularla ilgili bir şeyler yazmaya çalışırsanız tıkanıklık,zorluk yaşayacağınız muhakkaktır.İnanmıyorsanız şu cümleyi Siirt Arapçası ile çevirmeye çalışın kendi kendinize:Siirt halkı seçim sonuçlarına her zaman saygılı olmuştur,çünkü Siirt halkı öteden beri demokrasi kültürünü benimsemeyi ve özümsemeyi başarmıştır.
Geliştirdiğim yeni alfabeyi kullanarak Siirt Arapçası ile yazmaya çalıştığım bazı yazılarım ise Siirtten Öte haber sitesinde ve aynı adlı gazete nüshalarında mevcuttur. Ayrıca yine Siirt Arapçasına yönelik facebook sayfam da mevcuttur. Sözünü ettiğim site, gazete ve sayfalarda yaptığım çalışmalarda şunu anladım. Siirt Arapçasıyla atasözü, deyim, masal, fıkra veya hikaye türünde yazılar yazmak oldukça kolay iken modernizm kokan yazılarda ise tıkanıklık kendini hemen belli ediyor.
Anlatmaya çalıştığım bu soru, yazım çalışmaları bağlamında Siirt Arapçası ile ilgili ciddi bir sorundur. Bu sorun üzerinde Siirt Kültür Müdürlüğü, Siirt Üniversitesi ve genelde bütün Siirtlilerin kafa yorması önemli bir gerekliliktir. “Kral çıplak !” diyen sayın Diya YARAYAN Bey’e de bu sorunu önümüze koyduğu için ayrıca teşekkür etmemiz gerekir.
Evet, Siirt Arapçasının yazılması ile ilgili ciddi sıkıntımız var. Bu sıkıntının da aşılması için ilgili kurumlarımızın oluşturacağı yetkili kurulların çalışmalarının devreye girmesi gerekir.
Siirt Arapçası ile yazılan bazı ifadeleri okurken gurur duymalı, sevinmeli ayrıca eksiklikler gördüğümüzde üzülerek doğrusunu ortaya koymamız lazım. Şaşırmak, küçümsemek,burun kıvırmak Siirt Arapçasına yapacağımız en büyük kötülük olur. Yani şu ifade şu şekilde olsa daha iyi olurdu tarzı Siirt Arapçasının önünde bulunan sorunları aşmamamıza yardımcı olacaktır. ”Şi íjdit!”,”Fíkne mínnu.” tarzı eleştiriler bizi şimdiye kadar olduğu gibi geri bırakmaya devam edecektir.
Bu konu ile ilgili her türlü görüş,eleştiri,katkılarınızı siirtarapcasi@gmail.com adresine bekliyorum.
Saygılarımla…
Necim GÜL