Hangi Alfabe? – Mim Yavuz Binbay

portreSevgili Sedat Yurtdaş’ı uzun süredir tanırım. Değer verdiğim beyefendi bir hukukçudur. Kısa bir süre önce Radikal gazetesinde ve bazı Kürt sitelerinde yazılarını görünce onu istekle izliyordum. Birkaç gün önceki Radikal ve Gelawej sitesindeki yazısının başlığını aynen kopyalıyorum. « Kürtçede alfabe tartışmaları: Arap (Kuran) mı Latin mi?” ! Ben dil bilimci değilim o yüzden bu konuya benden daha vakıf kişiler belki yazar diye bekledim ama sanırım bu terim her kesime uygun bir terim olarak gözükmüş veya bizde terim karmaşası var. İstediğimiz terimi istediğimiz koşullarda istediğimiz belirlemede kullanabiliyoruz. Tıpkı her seçimi referandum olarak adlandırmamız gibi. Oysa siyasi seçimler birer plebisittir yani siyasi tercih belirlemesidir.

Ben dil bilimci değilim ama en azından bir alfabenin gramatikal yapısını bilecek bir ön bilgiye sahip olduğumu düşünüyorum. Sevgili Sedat Yurtdaş’ın belirlemesindeki bir çırpıda tarihin en eski alfabelerinden (4850 yıllık) Süryani kadîm alfabesinden m.ö 1850 yıllarında türemiş olan Arab alfabesini m.s 610 tarihinde inen Kur’anî kerimin alfabesi olarak belirlemesi büyük bir hatayı hatta samimiyetine inanmasam Arab alfabesini yok saymasına varan ciddi bir hatayı içermektedir. Kuşkusuz sevgili Sedat Yurttaş’ın böyle bir niyeti olduğunu düşünmüyorum. Bu hatalı belirlemesi bana çocukluğumuzda anne ve babalarımızın Arab alfabesiyle yazılan her şeyin kutsal olduğu ve Arab alfabesiyle yazılan her yazıyı gördüğümüzde öpüp başımıza koyarak saygı göstermemiz gerektiği nasihatlerini hatırlattı.

Sevgili Sedat Yurtdas’ın belirlemesindeki yöntemi baz alırsak, ilki Arab alfabesi gibi Süryani kadim alfabesinden türeyen Aramice yazılmış olmasına rağmen daha sonra İncil Latin alfabesiyle toplumda yer aldı. O zaman Latin alfabesine İncil alfabesi, gene ilk bölümü (Torah) hiyeroglafi yazısıyla Musa tarafından yazılan daha sonra Babil sürgünü dönüşünde Azra (Üzeyir) peygamber tarafından İbraniceye çevrilen ve gene kökeni Süryani kadim alfabesi olan İbrani/Ebru alfabesini de Tevrat alfabesi olarak adlandırmak gerekmiyor mu? Bu listeyi uzatabiliriz ama sanırım bu örnekler konuya yeterince açıklık getirdiğine inanıyorum.

Kaldı ki, kutsal kitap ve metinler birçok dilde ve alfabelerle yazılmış yazılmaktadır. Kutsal kitapların o dilde ve o alfabede yazılmış olmaları, o dilleri ve alfabeleri o metinlere tabi kılmaz. Bu sebeple sevgili Sedat Yurtdaş’ın bu belirlemesi hatalıdır. Bence doğru tanımlaması sadece Arab Alfabesidir. Arab alfabesi Beyt-Nahrin’de (Mezopotamya’da), tüm Ortadoğu’da ve Afrika’nın büyük bir bölümünde binlerce yıldır kullanılmaktadır. Buna Mezopotamya’nın en eski halklarından olan Kürtlerde dâhildir.

Bu coğrafya (Anadolu ve yukarı-Mezopotamya), Latin alfabesine Mustafa Kemal’in bir gecede aldığı kararla radikal bir biçimde 1 Kasım 1928 tarihinde 1353 sayılı “Yeni Türk harflerinin kabul ve tatbiki hakkında Kanun’un kabul edilmesi ve yeni alfabenin yerleştirilmesi süreciyle geçildi. Bu yasayla o güne kadar (600 yıl) kullanılan Arab alfabesinin bir türevi olan Osmanlı Alfabesinin yerine, Latin Alfabesinin Türkçeye uyarlanmış bir biçimi kabul edildi. Osmanlı öncesini de katarsak 3000 yıla yakın kullanılan Sami kökenli Süryani ve Arab alfabeleri kaldırılmış oldu. Bir gecede tüm insanlar (zaten o dönemde az olan okuryazar oranı) okuma yazma bilmez duruma düşürüldü. Bu toplumun Arab alfabesi ve türevleriyle tutulmuş binlerce yıllık tarihi arşiviyle bir çırpıda kökleri koparılmış oldu. Buna ek olarak, T.C misakı milli sınırlarında kalan Kürt – Arab ve Süryani halkları bu sınırın dışında kalan ve Arab alfabesini kullanmaya devam eden Iran-Irak ve Suriye’deki Kürt – Arab ve Süryanilerle de bağlarını koparmış oldu.

Sevgili Sedat Yurtdaş’ın yazısının devamındaki konuyla ilgili fikir beyanında bulunmak istemiyorum çünkü buna karar verecek bu toplumun dinamikleridir. Ancak karar verirken bu hususları da göz önünde bulundurmalarını diliyorum.

 

Mim Yavuz Binbay

Arab-Arami Birliği sözcüsü

 

http://www.kurdistan-aktuel.org/haberler/kuerdistan/12839-sevgili-sedat.html